59. "Samozwaniec tom I" - Jacek Komuda

Opis: Rok 1605. Polskie wojska wkraczają do Moskwy. Fantastyka? Nie! Najprawdziwsza prawda historyczna!

Opowieść o największej, awanturniczej wyprawie Polaków, porównywalnej z podbojami hiszpańskich konkwistadorów. Wyprawie po koronę carów Moskwy, zwanej Trzecim Rzymem.

Książka o zderzeniu dwóch światów - wyrosłej na gruncie wolności szlacheckiej Rzeczypospolitej i ksenofobicznej Moskwy, odgrodzonej od Europy murem prawosławia. Opowieść o fenomenie husarii i wojska polskiego, zwyciężających na mroźnych stepach i lodowych pustkowiach Rosji, gdzie wieki później klęskę poniosły armie Napoleona i III Rzeszy.

 Komuda kolejny raz zabiera nas do XVII wiecznej Rzeczypospolitej. Tym razem głównym bohaterem jest znany nam z kilku innych książek Jacek Dydyński, zwany także Jackiem nad Jackami, który to "tytuł" nadał mu sam... Uwaga! Uwaga! Carewicz Dymitr Iwanowicz z rodu Ruryka. Wszystkim Polakom znany ze szkoły jako Dymitr Samozwaniec. Choć bardzo lubię historię, to czasami przysypiałam nad podręcznikiem do niej. Przy panu Jacku K. nic takiego nam nie grozi - on przedstawia przeszłość Polski w sposób barwny i emocjonujący. Opowiada o rzeczach, o których w szkole nie wspominają.

„I pił węgrzyna. Strasznie i na umór, jakby to opisał jakiś cudak z Francji albo Hiszpanii, czyli zwyczajnie - polską miarą.”

 Autor w swoich książkach nie stroni od opisów chlania horyłki i małmazji przez szlachciców polskich, od sieczenia się szabelkami z różnych, czasem naprawdę błahych powodów, od wykorzystywania chłopek przez swych panów. Tego typu opisów w jego powieściach jest wiele i to chyba właśnie one nadają im tak bardzo realistyczną wymowę. Trzeba jednak zaznaczyć, że pan Jacek nie poprzestaje na szlacheckich

wybrykach. O nie! On swoich bohaterów wikła w sprawy, które niejednokrotnie ich przerastają, intryguje nas zagadkami, emocjonuje wojnami...

„ (...) cóż pozostanie z Rzeczypospolitej i Polaków wtedy, kiedy ich konie i szable przestaną bić wrogów na bitewnych polach? Chyba tylko picie i wspominanie dawnych zwycięstw...”

 Samozwaniec został napisany językiem zarchaizowanym, wiele podanych w nim terminów jest dla ludzi współczesnych czarną magią. Nie martwcie się jednak, bo Komuda wyjaśnia nam w tekście bądź w przypisach co trudniejsze zagadnienia, więc nie ma problemów ze zrozumieniem opisów zawartych w książce. Pomimo archaizacji mowy książkę czyta się naprawdę szybko i przyjemnie. O ile ktoś lubi powieści spod znaku szabli i płaszcza, oczywiście.

"Póki kopii i husarza staje, będzie Polak pan w polu.

Skoro kopia zginie, zginie i polska cnota."

 Jacek Komuda podczas czytania Samozwańca sprawił, iż znowu poczułam się dumna z bycia Polką - opisy potęgi husarskiej sprawiają, że rośnie serce. Każdemu. To niesamowite, jaką potęgą kiedyś była Polska, jak inne kraje przed nią drżały. A już na pewno przed naszą uskrzydloną jazdą. Mimo wszystko ta książka wywołała we mnie melancholię, gdyż w pewnym momencie zaczęłam zastanawiać się, jak to się stało, że nasz kraj na przestrzeni wieków tak bardzo upadł, podczas gdy zacofana wtedy Rosja teraz jest imperium... Na to pytanie każdy z nas musi opowiedzieć sobie sam.

"Nie ten chłop dobry, co się drugiego nie boi, lecz ten, co z kutasem, a kutas mu stoi!"

 Komuda to swoista jakoś gwarancji - książki tego autora mogę kupować w ciemno, całymi seriami, ponieważ wiem, że mnie nie zawiedzie. Z tego też powodu na Gwiazdkę do mojej biblioteczki dołączyła cała seria pt. Orły na Kremlu (czyli 4 tomy ww. Samozwańca). Polecam Wam tę książkę z czystym sercem i z nadzieją, że pokochacie ją tak samo jak ja.

" - Witaj w moich szeregach - roześmiał się Dymitr i rozłożył ramiona. Padli sobie w objęcia jak wolni bracia. Być może ten jeden jedyny raz przyszły car obłapiał polskiego szlachcica; bo znacznie później robiły to za niego skuteczniej i przez całe wieki kajdany oraz drewno moskiewskiej szubienicy."

Moja ocena: 5 + (bardzo dobra plus)